Diyarbakır'ın Tarihi Yapıları
Sur Giriş Kapıları
Kente hâkim olan her devrin izini taşıyan Diyarbakır Surları üzerinde, çok sayıda kitabe vardır. Önemli ve büyük çapta yapılan onarımlarda, onarımı yaptıran devlet adamı ve yapım yılı kitabelerle belirtilmiştir. Özellikle Urfa Kapı ve Dağ Kapı çevresinde çok sayıda kitabe ve motif bulunur. Bunların dışında sur ve burç duvarlarının üzerin, güneş ve yıldız sembolleri, kaplan, boğa, çift başlı kartal, akrep ve at kabartmaları, silah meyve ve tahıl şekilleri işlenmiştir.
Surların yapım malzemesi yöresel malzeme olan bazalt taşıdır. Sur duvarlarının ve burçların dış yüzeyleri kesme taş, iç yüzeyler genellikle daha az işlenmiş moloz taştan örülmüştür. Ancak,çok sayıda onarım geçiren surların dış yüzeylerinde farklı işlenmiş taş yüzeyleri görmek mümkündür. Duvarların iç ve dış yüzü arasında kalan bölümler bol kireç harçlı moloz dolgudur. Burçların kubbe ve tonozlarında tuğla malzeme, bazı yazıtlarda ise kalker taşı kullanılmıştır.
Esas yapılış ve kullanım amacı kenti her türlü dış etkiye karşı koruma olan surlar, bir savunma yapısıdır. 20.Y.Y.'ın başına kadar sur kapılarının geceleri kapatılarak, kente giriş çıkışın kontrol edildiği bilinmektedir.
